මේ දවස්වල හැන්දෑවෙනකොට හතරවටින් අහස කළු කරලා වහින්න පටන්ගන්නවා .වැස්සත් එක්ක එන සීතල ,වැහි වතුර වැටෙන සද්දෙට මම ආසයි .ඔහොම වෙලාවට මම කැමති නිවී සැනසිල්ලේ එක තැනකට වෙලා දුම් දාන කිරි කෝපි එකක් බොන්න .ඒ ගමන් අතීත මතක අහුලන්නත් කැමති .ඔයහිරි පොද වැස්ස මැදින් යාලුවොත් එක්ක කඳුකර මිටියාවත් වල ගිය ගමන් වල රස මතක අවුස්සන්නේ ඔහොම වෙලාවලදී .අදත් නිවාඩු පාඩුවේ වැස්ස රසවිඳින ගමන් පහුගිය දවස්වල ගිය ගමනක්දී ගත්ත ඡායාරූප එකතුවක් බලනකොට තමයි මට වස්සාන මාලිගාව මතක්වුනේ.
වස්සාන මාලිගාව එහෙමත් නැත්නම් Sajjan Gahr , උදයපූර් වල තවත් ලස්සන අප්‍රකට තැනක්.නගරෙන් කිලෝමීටර දහයක් විතර ඈතින් අරවල්ලි කඳු වල තියෙන පුංචි මාලිගාවක්. මේක පිහිටල තියෙන කඳුකර බිම අක්කර දාස්ගානක රක්ෂිත කැලෑවක් .බෑවුම් පාරක් දිගෙයි මාලිගාවට යන්න ඕනේ . අතරමග වඳුරො , මොනරු , මීමින්නො , මුව පැටවු එහෙමත් හම්බවෙනවා . මම වස්සාන මාලිගාව බලන්න ගියෙත් උදයපූර් වල අහස කලු කරන් පැල් බැඳන් වහින දවස්වල .ඒ නිසාම වැහි අඳුරේ , පොදවැස්සට තෙමීගෙන මේ කඳුකර මාලිගාවට ගිය ගමන හරි සුන්දරයි .
උදයපූර් කියන්නේ රාජස්ථානයේ ප්‍රෞඩ මහරාජාවරුන්ගේ වංශයක් වුන 'මර්වාර්" වරුන්ගේ වාසභූමිය . නගර මාලිගා ,අලංකරණ කටයුතු වෙනුවෙන් ඔවුන් දැක්වූයේ පුදුම උනන්දුවක් .අරවල්ලි කඳු මුදුනේ මේ වස්සාන මාලිගාව ඉදිවුනෙත් එහෙමයි . මර්වාර් රාජවංශයේ සාජන් සිං කියන මහරාජා තම්යි මහල් නවයකින් යුත් මාලිගාව ඉදිකරල තියෙන්නේ ඒ 1874-1884 කාලේ . මෙතැන පාවිච්චිවෙලා තියෙන්නේ වැහි වලාකුලු නිරීක්ෂණය කරන කාලගුණික මධ්‍යස්ථානයක් හැටියට .ඒවගේම මහරාජාවරු දඩයමේ යද්දිත් වැහි කාලයේ විනෝදයෙන් ඉන්නත් පරිහරණය කල මාලිගාවක් .පොලවත් බිත්තිත් සුදු කිරි ගරුඬ වලින් නිමවලා තියෙන්නේ .වලාකුලු ආරුක්කු සහිත ද්වාර වලින් යුත් රාජස්ථානයට ආවේණික වාස්තු නිර්මාණශිල්පය මෙහිත් තියෙනවා . ඇතුලේ වනජීවී තොරතුරු එකතුවකුත් තියෙනවා .
පොලව මට්ටමේ ඉඳන් මීටර දාහක් විතර උසින් තියෙන මේ මාලිගා බිමේ ඉඳන් බැලුවම මුලු උදයපූර් නුවරම හරි ලස්සනට පේනවා . පිචෝලා හා පතා සාගර් විල් , අරවල්ලි බෑවුමේ කොලපැහැයෙන් වැසුන මිටියාවත් දකගන්න පුලුවන් .මාලිගාවේ තුන්වෙනි මහල වෙනකන් ඉහලට නැග්ගම හරි අපූරුවට මේ දේවල් පේනවා .සාජන් සිංගෙන් පස්සේ ආව මහරාජාවරු මෙතැන ගැන එතරම් සැලකිල්ලක් දක්වලා නෑ.ඒ ජල පහසුකම් නොතිබ්බ නිසා .නමුත් මෑත අතීතයේ 1956 විතර එවක සිටි උදයපූර් මහරාජා ආයෙත් මෙතැන ප්‍රතිසංස්කරණය කරලා උදයපූර් වැසියන්ට පවරලා තියෙනවා විනෝද උයනක් හැටියට . මෙතැන පෙම්වතුන්ගේ පාරාදීසයක් කියන්නත් පුලුවන් . යන එන අයට නිවී හැනහිල්ලේ විවේක ගන්න උද්‍යාන බංකු තියෙනවා . ඒවගෙම හොඳට පායන දවස් වල ඉර උදාවත් , ඉර බැහීමත් බලන්න පුලුවන් පහසුකම් තියෙනවා .
වැහි අඳුරේ , පොදවැස්සට තෙමීගෙන ඔය බංකුවක් උඩට වෙලා ,ඈත මීදුමෙන් වැහුන මිටියාවත් දිහා බලන් ,සීතල සුලඟ විඳිමින් මාත් සෑහෙන්න වෙලාවක් මෙතැන හිටියා . ඒ මොහොත ගැන නම් කියන්න වචන නෑ . මුලු ලෝකෙන්ම ඈත්වෙලා ,කරදර ,වැඩ රාජකාරි ඔක්කොම මොහොතකට අමතක කරලා මොණරුන්ගේ සද්දෙ අහගෙන ඇස්පියාගෙන අනන්තයට ගිය පැය කීපයක් .ජීවිතේ ගතකෙරුව හොඳම මොහොතක්.
ආනන්දනීය අත්දැකීමක් .
ප/ලි
වැස්ස එක්ක අපි ඉන්න මනෝභාවය ,පරිසරය සමග වැස්ස විඳීම සිද්දවෙනවා( මම මේ කියන්නේ ගංවතුරක් නෙවෙයි හොඳේ ) මට එහෙම හිතුනේ හදිස්සියෙන් මතක්වුන ථේර ගාථාවක් නිසා .මේ ගාථාවේ සිංහල පරිවතනේ මතකින් කියන්න තරම් මගේ මතකය පැහදිලි මදි . ඊට අදාල පොත තමයි පරාක්‍රම කොඩිතුවක්කු මහත්මයගේ රශ්මි කියන කාව්‍ය ග්‍රන්ථය . ඉන්ග්‍රිසියෙන් ඔය අදාල ථේර ගාථාව මම දැක්කේ දැන් කියවමින් හිටි පොතක තිබිලා . මේ අජකරණී කියන නදිය අසබඩ දන් වලඳලා සැහැල්ලු සමවත් සුවෙන්න හිටි වෙලාවක හාත්පස පරිසරය වැස්සකට සූදානම් වෙන විදිය දුටුව රහතන් වහන්සේ නමක් ඒ පරිසරය ඇසුරෙන් තමන්ගේ ආනන්දනීය අත්දැකීම කියන විදිය .
වැස්ස එක්ක අපි ඉන්න මනෝභාවය ,පරිසරය සමග වැස්ස විඳීම සිද්දවෙනවා( මම මේ කියන්නේ ගංවතුරක් නෙවෙයි හොඳේ ) මට එහෙම හිතුනේ හදිස්සියෙන් මතක්වුන ථේර ගාථාවක් නිසා .මේ ගාථාවේ සිංහල පරිවතනේ මතකින් කියන්න තරම් මගේ මතකය පැහදිලි මදි . ඊට අදාල පොත තමයි පරාක්‍රම කොඩිතුවක්කු මහත්මයගේ රශ්මි කියන කාව්‍ය ග්‍රන්ථය . ඉන්ග්‍රිසියෙන් ඔය අදාල ථේර ගාථාව මම දැක්කේ දැන් කියවමින් හිටි පොතක තිබිලා . මේ අජකරණී කියන නදිය අසබඩ දන් වලඳලා සැහැල්ලු සමවත් සුවෙන්න හිටි වෙලාවක හාත්පස පරිසරය වැස්සකට සූදානම් වෙන විදිය දුටුව රහතන් වහන්සේ නමක් ඒ පරිසරය ඇසුරෙන් තමන්ගේ ආනන්දනීය අත්දැකීම කියන විදිය .
When the cranes with clear pale wing
Fly in fear with the black cloude
seeking shelter and finding none
The river Ajakarani gives me joy
From- Wonder That was India - p459 by A.L Basham
මේ ඉන්ග්‍රිසි කවියේ සිංහල අදහස මගේ පරිවර්තනයක්
කලු වැසි වලාකුලට බිය වැද
ලැගුම් සොයා
අව පැහැ පියාපත් සලා
ලැගුම් සොයා
අව පැහැ පියාපත් සලා
පලා යන කණකොක් රැලින් යුතු
අජකරණී නදිය
මසිතට ආනන්දනීය වෙයි
අජකරණී නදිය
මසිතට ආනන්දනීය වෙයි
